Hoe heeft blauw licht effect op je slaap?

Voor veel mensen is het doodnormaal om in de avonduren, voor het slapengaan, nog even naar de televisie te kijken of op de smartphone te scrollen. Menigeen ziet dat als een gewoonte die op zich geen kwaad kan, maar is dat daadwerkelijk zo? Nou, het alsmaar turen op schermen van elektronische apparaten kan je slaap behoorlijk belemmeren. Dat verslechteren van je slaap zou voornamelijk te danken zijn aan blauw licht dat dergelijke apparaten afstralen. Blauw licht is een vorm van zichtbaar licht met een korte golflengte en veel energie. Het komt van nature voor in zonlicht, maar ook uit kunstmatige bronnen zoals ledlampen, smartphones, televisieschermen en laptops beschikken hier dus over. Ons lichaam is gemaakt om op dit soort licht te reageren. Overdag helpt het ons wakker te worden en alert te blijven.

Om opgewekt de dag door te komen is het dus van groot belang dat je zonlicht in je ogen krijgt en kan het over het algemeen geen kwaad om zo nu en dan op je smartphone of televisie te kijken. In de avond, wanneer je hoopt in slaap te vallen, kan blauw licht echter behoorlijk roet in het eten gooien. Het is dan juist belangrijk dat je jezelf in een donkere omgeving begeeft, zodat je lichaam melatonine aan kan maken. Als je in de late uurtjes nog steeds naar blauw licht blijft turen, zal dat je slaap dus behoorlijk verstoren.

Een jongen die zijn belemmerd door blauw licht van zijn telefoon.
Kajetan Sumila / Unsplash

Lees ook: Hoelang hoort een telefoon mee te gaan? Consumentenbond over de levensduur van je smartphone

“Resultaten weerspiegelen niet altijd het echte leven”

Toch is het effect van blauw licht op de slaap niet zo eenvoudig als velen denken. Slaapwetenschapper Lauren E. Hartstein wijst erop dat veel onderzoeken naar het effect van blauw licht niet helemaal representatief zijn, zo meldt de New York Times. “Veel van de beschikbare onderzoeken naar blauw licht en slaap zijn oud en worden beperkt door hun kleine steekproefomvang. Ze werden ook vaak uitgevoerd in zorgvuldig gecontroleerde laboratoria, dus hun resultaten weerspiegelen niet altijd het echte leven”, aldus deze wetenschapper. “De hoeveelheid blauw licht van een scherm in je slaapkamer is vaak te laag om echt je melatonineproductie te onderdrukken”, zo vult chronobioloog Marijke Gordijn aan.

Als je slaap erg slecht is, hoeft alleen blauw licht dus niet per se de oorzaak te zijn. Natuurlijk heeft het tot laat turen op je telefoon wel degelijk effect op je nachtrust, alleen is de impact een stuk kleiner dan je wellicht had gedacht.

Hulpmiddelen om blauw licht te filteren

Het betekent dus niet dat je schermtijd in bed volledig onschuldig is. Het gaat niet alleen om blauw licht, maar ook om wat je doet op het scherm waardoor je slaap een stuk slechter kan zijn. Zo kunnen zaken als sociale media, spannende series of zakelijke mails je brein actief houden en is het lastiger om in slaap te vallen. Je hersenen krijgen signalen dat je nog bezig moet zijn, waardoor je moeilijker kunt ontspannen. Het afreizen naar dromenland wordt dan behoorlijk lastig en waarschijnlijk lig je hierdoor alsmaar te malen en te piekeren onder de lakens.

▼ scroll verder ▼

Er zijn gelukkig manieren om je slaap te verbeteren, zonder dat je je telefoon helemaal hoeft weg te leggen. Een simpele eerste stap is het verminderen van schermtijd in het uur voordat je gaat slapen. De melatonineproductie kan zo rustig op gang komen, zodat je lichaam weet dat het tijd is om te gaan pitten. Daarnaast zijn er veel apparaten die een blauwlichtfilter hebben, waardoor het scherm warmer en minder fel wordt. Sommige mensen kiezen ook voor speciale brillen die blauw licht filteren. Onderzoek heeft aangetoond dat zulke hulpmiddelen blauw licht wel degelijk tegenhouden en je slaap daardoor verbeteren.

Naast het verminderen van blauw licht voor het slapengaan, kan het ‘toevoegen’ van een natuurlijke wekker positief effect hebben op je algehele welzijn.