Cijfers: Amsterdammers sporten veel, maar grijpen vaker naar een peuk

Roken als levensstijl, voor de gemiddelde Amsterdammer meer dan normaal

Bijna 20 procent van de volwassen Amsterdammers steekt regelmatig een sigaret op. Dat blijkt uit de nieuwste cijfers van de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2024. Dit is flink boven het landelijk gemiddelde van zo’n 15,6 procent. Vooral de jongere garde (de groep tussen de 18 en 34 jaar) houdt het peukie stevig vast. Waarom? Tja, daar zal alleen maar naar gegist kunnen worden. De GGD denkt dat het vooral om gelegenheidsrokers gaat: tijdens een avondje stappen, op een festival of als guilty pleasure na een zware werkdag. Het klassieke beeld van de kettingroker die z’n longen compleet vernielt, lijkt in Amsterdam dus iets minder aan de orde.

Toch zijn het niet alleen de jonge hipsters die een sigaret opsteken. Ook de bekende scheidslijn tussen opleidingsniveaus komt weer bovendrijven: lager opgeleiden grijpen gemiddeld vaker naar de sigaret dan hun hoger opgeleide stadsgenoten. Helemaal verrassend is dat niet, want dat verschil zie je in de rest van Nederland ook.

Bewegen als tegenwicht in Amsterdam

Maar hier wordt het interessant. Want waar Amsterdammers massaal de longen half aan gort roken, maken ze dat op andere fronten meer dan goed (voor hoever dat mogelijk is dan). Sterker nog: ze bewegen vaker dan wie dan ook in Nederland. Ruim twee op de drie volwassenen in de hoofdstad sport minstens één keer per week. Dat is aanzienlijk meer dan het landelijk gemiddelde van 57,5 procent. Misschien is het schuldgevoel na een avondje roken, drinken en zo’n overheerlijk shoarma halen, maar het resultaat telt.

Daarnaast voldoen ook opvallend veel Amsterdammers aan de officiële beweegrichtlijnen: minimaal twee keer per week sporten en minstens 2,5 uur matig intensief bewegen. In Amsterdam haalt zo’n 57 procent die norm, waarmee ze landelijk de kroon spannen.

Ook Amsterdam kampt met overgewicht, maar niet zo erg als andere steden

Overgewicht blijft uiteraard ook in Amsterdam een issue, maar wederom: het valt mee vergeleken met de rest van Nederland. Ongeveer 41 procent van de Amsterdammers is te zwaar. Landelijk ligt dat percentage een stuk hoger, namelijk rond de 50 procent. Ernstig overgewicht (oftewel obesitas, BMI boven de 30) komt in Amsterdam met 11,6 procent zelfs het minst voor van alle regio’s in Nederland.

Dus ja, er wordt flink gerookt, maar ondertussen zie je in Amsterdam wel minder mensen strugglen met obesitas dan in de rest van het land. Misschien heeft dat fietsen door weer en wind toch z’n voordelen.

Lees ook: Onderzoek wijst uit waarom sommige mensen meer moeite hebben om te stoppen met (vr)eten

“Ik voel me prima, hoor”

Misschien wel het meest opvallende cijfer is hoe positief Amsterdammers zelf naar hun gezondheid kijken. Ruim 74 procent zegt z’n eigen gezondheid als goed of zelfs zeer goed te ervaren. Landelijk ligt dat percentage vrijwel gelijk, maar gezien het hoge rook- en alcoholgebruik zou je denken dat ze iets kritischer zouden zijn. Niets is minder waar. In de hoofdstad lijkt men zich over het algemeen gewoon goed te voelen. Mind over matter, zullen we maar zeggen.

Ook het aantal inwoners met langdurige aandoeningen ligt in Amsterdam lager dan elders: zo’n 31,8 procent kampt met chronische klachten, terwijl dat landelijk op 34,4 procent ligt. Best netjes voor een stad waar het verkeer soms een aanslag op je zenuwen is en de huurprijzen je spontaan hoge bloeddruk bezorgen!

Alcohol: niet heilig, maar ook niet dramatisch

Dan nog even het favoriete onderwerp voor menig Amsterdammer: drank. Bijna 45 procent van alle Nederlanders drinkt óf niet óf hooguit één glas per dag. In Amsterdam ligt dat net iets lager: zo’n 42 procent.

Opvallender wordt het bij het zwaardere werk. Ruim 7,4 procent van de Amsterdammers valt onder ‘overmatige drinkers’, dat zijn mensen die flink boven de richtlijnen van de Gezondheidsraad uitkomen. Landelijk ligt dat percentage op 5,7 procent. Vooral de mannen nemen hier het voortouw: slechts 35 procent van de Amsterdamse kerels houdt het binnen de veilige marges, tegenover meer dan de helft van de vrouwen.

En zoals verwacht zijn het weer de jongeren tussen 18 en 35 jaar die het hardst gaan: zij houden zich het minst vaak aan de officiële adviezen. Aan de andere kant zijn de 75-plussers voorbeeldig: bijna 60 procent van hen blijft netjes binnen de limieten. Tja, misschien word je op een gegeven moment vanzelf wel verstandig.

Het grote plaatje: de balans van de stad

Als je alles bij elkaar optelt, ontstaat er een fascinerend beeld van de Amsterdammer anno 2025. Aan de ene kant stevig aan de sigaretten en net iets te vaak aan het speciaalbiertje, maar aan de andere kant opvallend actief, relatief slank en behoorlijk tevreden over de eigen gezondheid.

Misschien is het juist die balans die de stad typeert. Amsterdam is nu eenmaal geen stad van extremen, maar van slimme compromissen. Een beetje zondigen, maar het dan wel weer wegfietsen. Een wijntje teveel, maar de volgende ochtend gewoon weer naar de gym om keihard je drankgebruik eraf te trainen. Roken op het terras, maar daarna een rondje Vondelpark als goedmakertje.

Feit is: de Amsterdammer lijkt deze evenwichtsoefening aardig onder de knie te hebben. Of dat op de lange termijn verstandig is? Tja, dat zal de volgende Gezondheidsmonitor ons over een paar jaar wel weer vertellen.

Dus ja, Amsterdam is misschien wel de stad van de sigaret én de sportschoen, maar eerlijk is eerlijk: soms wil je jezelf gewoon even lekker verwennen. Als je dan toch in de stad bent (of er woont), zijn deze drie verborgen hotelrestaurants de perfecte plek om even te ontsnappen aan de dagelijkse hectiek. Even relaxen, goed eten, en jezelf een moment gunnen waar je blij van wordt.